Εκατοντάδες πάσσαλοι, γύρω στους 900, κάθε είδους και μεγέθους, έχουν χρησιμοποιηθεί τα τελευταία 40 χρόνια στον ποταμό Λιοπετρίου για στήριξη των 119 πρόχειρων εξεδρών για την εξυπηρέτηση των ψαράδων και πλέον είναι αδύνατη η απομάκρυνσή τους. Μάλιστα, αυτοί οι πάσσαλοι σταθεροποιούν πλέον τις όχθες του ποταμού. Όπως αναφέρεται στη Μελέτη Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τη διαμόρφωση του αλιευτικού καταφυγίου και του ποταμού Λιοπετρίου, Φάση Α, η ύπαρξή τους επί δεκαετίες στην κοίτη του ποταμού καθιστά απαγορευτική την αφαίρεσή τους διότι θα μπορούσε να προκαλέσει ακούσια ανασκαφή της όχθης της κοίτης, επιφέροντας μεγάλες βλάβες στον ποταμό και μόνιμη αλλοίωση της μορφής και λειτουργίας του.
Υφιστάμενη κατάσταση
Σύμφωνα με τους μελετητές, σήμερα ο ποταμός Λιοπετρίου φιλοξενεί 110 σκάφη αλιευτικά ή αναψυχής. Κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι οι διάσπαρτες κατασκευές στις όχθες του ποταμού, οι οποίες ποικίλλουν από ξύλινες κατασκευές (εξέδρες) μέχρι κτήρια με σκελετό από οπλισμένο σκυρόδεμα. Με βάση την παρούσα κατάσταση, η περιοχή του ποταμού Λιοπετρίου υφίσταται συνεχή υποβάθμιση λόγω των αυθαίρετων κατασκευών, της ανεξέλεγκτης απόθεσης των μέσων μεταφοράς βαρκών, τη ρύπανση από την ανεξέλεγκτη επιδιόρθωση/συντήρηση βαρκών, την απόρριψη επικίνδυνων και μη αποβλήτων. Σημειώνεται ακόμα πως από τις επιτόπιες επισκέψεις της ομάδας μελέτης στον ποταμό Λιοπετρίου διαπιστώθηκε η απόρριψη σκουπιδιών και αδρανών υλικών εντός της κοίτης του ποταμού.
Η μελέτη
Σκοπός ολόκληρου του έργου (Φάση Α’ & Β’) είναι η διαμόρφωση του αλιευτικού καταφυγίου και του ποταμού και η οργάνωση ενός εθνικού πάρκου με έντονο περιβαλλοντικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Πρόκειται για μια σειρά δράσεων για την ενδυνάμωση της ενδημικής χλωρίδας, τη δημιουργία πυκνότερων ζωνών βλάστησης και την προστασία των ζωνών αυτών με τη χάραξη πορειών μέσα από το τοπίο. Επιπλέον υποστηρίζεται η δυνατότητα ανάπτυξης διαδρομών περιπάτου και ποδηλασίας που θα ενώνουν την περιοχή με τις γειτνιάζουσες κοινότητες του Λιοπετρίου, της Ξυλοφάγου και των Δήμων Σωτήρας και Αγίας Νάπας. Οι διαδρομές οργανώνονται σε συνέχεια του πάρκου παράλληλα με την κοίτη και τις διακλαδώσεις των χειμάρρων που καταλήγουν στην περιοχή του ποταμού και στην παραθαλάσσια ζώνη. Η κατασκευή του περιβαλλοντικού πάρκου αποτελεί ευκαιρία για την ανάδειξη του αγροτικού τοπίου της Κύπρου και την προβολή της πολιτισμικής κληρονομιάς και του ρόλου της στη διαμόρφωση του τοπίου της νήσου. Επιπρόσθετα, δίδεται η ευκαιρία ανάδειξης της ενδοχώρας του νησιού με στόχο τη μεταβολή του μονοδιάστατου μοντέλου ανάπτυξης του εποχικού τουρισμού η οποία περιορίζεται στην ακτογραμμή του νησιού.
Καμία διαπλάτυνση- αλλοίωση ποταμού
Η νέα μορφή του καταφυγίου
Ο συνολικός αριθμός σκαφών που θα μπορεί να φιλοξενεί το αλιευτικό καταφύγιο θα είναι 114 σκάφη. Στο υφιστάμενο αλιευτικό καταφύγιο ελλιμενίζονται 110 σκάφη. Σύμφωνα με τους μελετητές, καμία διαπλάτυνση του ποταμού ή αλλοίωση του φυσικού του σχήματος δεν θα πραγματοποιηθεί. Τα κρηπιδώματα θα είναι τέτοιας έκτασης και μορφής που θα επιτρέπουν την ελεύθερη πρόσβαση και θέαση του υδάτινου στοιχείου και την ελάχιστη πρόσβαση στον ποταμό. Η διαμόρφωση του αλιευτικού πάρκου θα περιλαμβάνει, επίσης, μικρής κλίμακας αναπτύξεις και θα περιορίζεται στις απολύτως αναγκαίες χρήσεις.
Οι αναπτύξεις
Σύμφωνα με τη μελέτη οι αναπτύξεις περιλαμβάνουν:
-
Περίπτερο εισόδου – γραφείο διαχείρισης. -
Στον υπαίθριο χώρο κοντά στο περίπτερο εισόδου υπάρχει διαμορφωμένος χώρος στάθμευσης για τρία λεωφορεία καθώς και μικρό ξύλινο περίπτερο όπου προβλέπεται να σταθμεύουν ποδήλατα. -
Αλιευτικό καταφύγιο. -
Κέντρο εκπαίδευσης αλιείας. -
Πολυλειτουργικό χώρο. -
Κατασκευή κρηπιδωμάτων. -
Χώρος για επισκευή σκαφών – καρνάγιο. -
Θέση γερανοφόρου. -
Χώρο διαλογής – επεξεργασίας αλιευμάτων. - Χώρο στάθμευσης οχημάτων και λεωφορείων.
Όσον αφορά τη ζεύξη του ποταμού προβλέπεται η κατασκευή γέφυρας μήκους 40 μέτρων στο μέσο του ποταμού που θα ενώνει το συγκρότημα του αλιευτικού καταφυγίου και το περιβαλλοντικό κέντρο με το καφεστιατόριο και το παραθαλάσσιο μονοπάτι που θα διαμορφωθούν στα πλαίσια της Β’ Φάσης.
Τέλος, όσον αφορά το οδικό δίκτυο προβλέπεται δρόμος, πεζοδρόμιο και ποδηλατόδρομος.